Aile fertleri yaşlı bireyleri programlarına dahil etmeli
Gelişmiş ülkelerde nüfusun çoğunluğunu yaşlılar oluştururken nüfus varsayımlarına Escort lara nazaran ülkemizde yaşlı nüfus oranının da 2025 yılında 11 0 ve 2030 yılında 12 9 olması bekleniyor Asıl odak noktasının yaşlının memnuniyetini ve hayat kalitesini artırmak olması gerektiğini belirten Uzman Lara escort Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir gerekli şartlar sağlanmadığında depresyon uyku bozuklukları majör depresyon üzere psikiyatrik hastalıkların ortaya çıkabildiğini tabir ediyor Psikolog Demir günümüz çağdaş toplumunda yaşlıların yalnızlık ve toplumsal Lara escort Bayan izolasyon meselelerinin derinleştiğine dikkat çekerek aile fertlerine yaşlı bireyleri sık sık programlarına dahil etmelerini ve onlarla sohbet etmelerini tavsiye ediyor
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir yaşlıların ruhsal sıhhati ile ilgili değerlendirmelerde bulundu ve tavsiyelerini paylaştı
Gelişmiş ülkelerde yaşlı nüfusu ağırlıkta
Genel manada kavramsal olarak bakıldığında yaşlılığın hayat sürecinin son evresi olarak görüldüğünü belirten Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir Yaşlanma ise doğumdan vefata kadar devam eden bir süreçtir Dünya Sıhhat Örgütü DSÖ tarafından yaşlılık kişinin etrafa ahenk sağlama yeteneğinin yavaş yavaş azalması olarak tanımlarken 80 ve üstü yaş aralığını ise yaşlı olarak belirlendi Günümüzde yaşlı nüfusun gitgide arttığını görüyoruz Bilhassa gelişmiş ülkelere baktığımızda nüfusun çoğunluğunu yaşlılar oluşturuyor Bu durum ülkenin yaşlılar için ayrıyeten toplumsal ruhsal ekonomik manada stratejiler geliştirmesini gerektiriyor Ülkemizde toplam nüfus içinde 60 yaş ve üstü nüfus 1950 yılında 5 9 iken 2016 da yaklaşık 6 5 milyon ile nüfusun 8 3 ünü oluşturuyor Bu oran 2021 yılında 9,7’ye yükseldi. Nüfus varsayımlarına nazaran yaşlı nüfus oranının 2025 yılında 11,0, 2030 yılında 12,9 olması bekleniyor.” dedi.
Yaşlılarda en sık majör depresyon görülüyor
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir yaşlılık devrinin değerine vurgu yaptı kelamlarını şöyle sürdürdü
Asıl odak noktası yaşlının ömür memnuniyetini ve hayat kalitesini arttırmak olmalı Yaşlının hayat kalitesini ve memnuniyetini yüksek tutmadığımızda karşımıza pek çok sorun çıkabiliyor Yaşlılarda görülen psikiyatrik hastalıklara baktığımızda depresyon çeşitli demans tipleri uyku bozuklukları anksiyete bozukluklarının görüldüğünü söyleyebiliriz Yaşlılık devrinde rastgele bir organik hastalığa bağlı ya da büsbütün tek başına en sık rastladığımız psikiyatrik hastalık majör depresyondur Halk ortasında sıklıkla depresyon olarak tariflenen bu tabloda yaşlı hayat gücü kaybeder yaşamak artık onun için anlamsız hale gelir alınganlıklar artabilir yakınlarının kendisiyle gereğince ilgilenmediğini düşünebilir ilgi gereksinimi artabilir uyku ve iştah sorunları görülebilir hatta daha da ileri gittiğimizde intihar isteği ile karşılaşabiliriz Bu intihar etme isteğini genelde pasif bir halde artık ömrün manası kalmadı ölsem de kurtulsam ya da artık Allah ın canımı almasını bekliyorum sözleriyle duyabiliriz
Sosyal ve ruhsal problemlerle karşılaşıyorlar
Yaşlıların yaşlılık devrinde karşılaşmış oldukları değerli sıkıntılar ortasında ekonomik meselelerin da olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir Yaşlılar yaşlılık devrinde berbat ekonomik şartlardan ötürü toplumsal ve ruhsal problemle karşılaşıyorlar Yaşanılan ülkenin ekonomik nizamına bağlı olarak hayatın giderek pahalılaştığı emeklilik ya da ailede para sağlayan kişinin mevti üzere durumlarda gelirin azalması nedeniyle yaşlıların kendi geçimlerini sağlamaları zorlaşıyor tabirlerini kullandı
Emeklilikte kuruntu ve eza içine girebiliyorlar
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir emeklilik sonrası ekonomik hayata iştiraki azalan yaşlıların ekonomik zahmetler yaşamanın yanında kendilerini gitgide fonksiyonsuz ve yetersiz hissedebildiklerini söyledi ve kelamlarına şöyle devam etti
Bununla bir arada yaşlıların yalnızlık ve toplumsal izolasyon sorunu günümüzün çağdaş toplumunda derinleşiyor Ekonomik olarak zahmet yaşayan yaşlı birey tıpkı vakitte yaşıtlarından da uzaklaşıyor ve birçok vakit yaşıtlarının vefat etmesi ile birlikte zarurî bir yalnızlaşma sürecine giriyor Emeklilik devri ile çalışmanın sona ermesi ve boş vakit devrinin başlaması boş vaktin değerlendirilememesi problemini ortaya çıkarıyor Bu periyodun muvaffakiyet ile geçirilmemesi yaşlı birey üzerinde olumsuz birtakım davranışlara kaynaklık edebiliyor Örneğin kendi kendilerini düşünerek kuruntu ve sorun içine girebiliyorlar Bu durum da klinikte depresyon dediğimiz tablonun oluşumuna taban hazırlıyor Boş kalan yaşlı geçmiş muhasebesine başlıyor ve fonksiyonel olan ya da olmayan pek çok niyet ile baş başa kalıyor
İlk yaşlı istismar hadisesi 1975 te görüldü
Yaşlının aile üyelerine vazifeler düştüğünü söz eden Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir Literatüre baktığımızda yaşlı istismarı olarak bilinen kavram birinci olarak 1975 te İngiltere de bilimsel alanda bakıma muhtaç bir yaşlının kendisine bakan bir aile üyesi tarafından fizikî istismara uğramasını tanımlayan bir hadiseyle ortaya çıkmış İzleyen yıllarda ise bu tarif yaşlıyla emniyetli bir ilgi içinde olan bir akrabanın ya da kişinin yaşlı üzerinde ziyanla sonuçlanan fizikî ruhsal ve ekonomik istismarından ihmalinden kaynaklanan bahisleri da içerecek biçimde genişletilmiştir dedi
Yaşlılar kendilerini gereğince tabir edemiyor
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir yaşlı ihmalinin pasif ve faal ihmal olarak ikiye ayrıldığını belirtti ve kelamlarını şöyle sürdürdü Aktif ihmal yiyecek su barınma giyinme tıbbi ve duygusal dayanak üzere temel yaşama muhtaçlıklarının karşılanmasındaki eksiklik ve yetersizliktir Yaşlıya şuurlu olarak bilerek ve isteyerek fizikî ve duygusal acı vermeyi de içerdiğini söyleyebiliriz Bu davranışlar şuurlu ihmal olarak tanımlanıyor Pasif ihmal ise ziyan verme niyeti olmadan bakıcı kişinin yaşlı bireyin temel muhtaçlıklarını karşılamada yanlış davranışıdır Yaşlının ihmal edilmesi aile fertleri ortasında çatışma olması ya da aile fertlerinin yanlış davranışlarını yaşlıya yansıtmaları gereksinimlerine karşı umursamaz davranmaları formunda görüldüğü üzere aile üyelerinin yaşlıyı kendilerine bir engellemiş üzere görmeleri kızgınlık belirtmeleri de kasıt olmayan ihmal olarak biliniyor Yaşlılıkta aile bireylerinin yaşlıya tavırları değerlidir ve konuşulmalıdır Ülkemizde yaşlılar kendilerini gereğince tabir etme yeteneğini bulamıyorlar Yapılan birçok reklam plan ve programlar daha çok gençlere hitap ediyor Bu da yaşlıların kendilerini izole hissetmelerine neden oluyor
Sosyal ömür içinde olmaları teşvik edilmeli
Yaşlıların ruhsal sağlamlığını arttırmak için mümkün olduğunca toplumsal hayatın içinde olmalarını teşvik etmenin özel marifetleri ile hobilerini ortaya çıkarmanın ve bu çerçevede çeşitli kurslara iştiraklerini desteklemenin kıymetli olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir Sabah uyandığında günü planlamak sistemli olarak hareket etmek yaşlılık devrine özel gayeler belirlemek de ömür manasını sürdürmek açısından fonksiyoneldir Zira belli marifetlerimiz yaşlılık süreci ile birlikte azalır Bu hünerlerimizi kısmen korumak için kullan ya da kaybet teorisini hatırlamak kıymetli olabilir Bu teoriye nazaran beyin hücrelerimiz kullanılmadığında kaybedilir Tertipli bilişsel aktivitede bulunmak ilerleyen yaşlarda dikkat algı bellek ve yönetimsel fonksiyonlar üzere temel bilişsel fonksiyonlar üzerine olumlu tesir gösteriyor diye konuştu
Aile fertleri yaşlı bireyi programlarına dahil etmeli
Beyin son periyot araştırma sonuçlarına nazaran yaşlı olsa bile kendini yenileme marifetine sahiptir ve yeni nöronların üretimi kelam mevzusudur Yaşlanma ile doğal olarak yıpranan ve bilhassa prefrontal korteksteki fonksiyon bozukluğuna giden bir süreç varsa da kişi daha sık toplumsal aktivite ve günü planlama organize etme gündemi takip etme okuma yapma davranışları ile bu süreci yavaşlatabilir 85 yaşında olan bir kişi 65 yaşında olan şahıstan daha fonksiyoneli etkin olabilir Yaşlı bu çerçevede kendini yenilerken aile bireyleri de sıklıkla yaşlıyı programlarına dahil etmeli onlarla sohbet etmeli kimi unutkanlıklarını inatçılıklarını katı fikir sistemlerini anlayışla karşılamalıdır dedi
Kaynak BYZHA Beyaz Haber Ajansı