Tabiatın bedelini yine keşfetmek gerekiyor
Birleşmiş Milletler BM tarafından kurulan ve 139 üye hükümetten oluşan Escort Gölbaşı bağımsız bir hükümetler ortası organ olan Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Hükümetler Ortası Bilim Politika Platformu IPBES son raporunu yayınladı Raporu kıymetlendiren Üsküdar Üniversitesi Etraf Ahlakı Forumu Lideri Prof Dr İbrahim Gölbaşı escort Özdemir dünyanın her bölgesinden 82 üst seviye bilim insanı ve uzmanın dört yıl süren metodolojik değerlendirmesine nazaran tabiatın siyasi ve ekonomik kararlarda değerlendirilme biçiminin hem global biyoçeşitlilik krizinin değerli bir Gölbaşı escort bayan itici gücü hem de bu krizi ele almak için hayati bir fırsat olduğunu söyledi Raporun tabiata paha veren çalışmaların sayısının son kırk yılda ortalama 10’dan fazla arttığını ortaya koyduğunu belirten Özdemir, raporun tabiatın kıymetlerine ait yeni ve kapsamlı bir tipoloji sunduğunu kaydetti.
Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Hükümetler Ortası Bilim Politika Platformu IPBES in Bedeller Değerlendirmesi 2022 raporu yayınlandı Üsküdar Üniversitesi Etraf Ahlakı Forumu Lideri Prof Dr İbrahim Özdemir IPBES in Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Hükümetler Ortası Bilim Politika Platformu son raporunu 9 Temmuz 2022’de yayınladığını söyledi
Tabiat tüketilecek bir ambar olarak görülmemeli
Dünyanın her bölgesinden 82 üst seviye bilim insanı ve uzmanın dört yıl süren metodolojik değerlendirmesine nazaran tabiatın siyasi ve ekonomik kararlarda değerlendirilme biçiminin hem global biyoçeşitlilik krizinin kıymetli bir itici gücü hem de bu krizi ele almak için hayati bir fırsat olduğunu kaydeden Özdemir IPBES’in hazırladığı son rapor global biyoçeşitlilik krizinin temelini aslında doğanın dar piyasa kıymetlerine dayalı olarak algılanmasının yattığını bir kere daha ortaya koyuyor Öbür bir sözle iklim değişikliği ve etraf sıkıntılarının ağırlaşması tabiata farklı bakmamızı ve tabiatı adeta yine keşfetmemize sebep oluyor Rapora nazaran aslında tabiatı anlamanın ve daha farklı münasebet kurmanın 50’den fazla sistem ve yaklaşımı mevcut Bize düşen tabiatın farklı pahalarını keşfetmek ve görünür kılmak Tabiatı yalnızca tüketilecek bir ambar olarak görmemek dedi
BM tarafından kurulan IPBES e 139 üye ülke var
IPBES in Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Hükümetler Ortası Bilim Politika Platformu çoklukla biyoçeşitlilik için IPCC Hükümetler Ortası İklim Değişikliği Platformu olarak tanımlandığını belirten Prof Dr İbrahim Özdemir IPBES BM tarafından kurulmuş ve 139 üye Hükümetten oluşan bağımsız bir hükümetler ortası organdır 2012 yılında kurulan IPBES siyaset yapıcılara gezegenimizin biyoçeşitliliği ekosistemleri ve bunların insanlara sağladığı katkılara ait objektif bilimsel değerlendirmelerin yanı sıra bu hayati doğal varlıkların korunması ve sürdürülebilir formda kullanılmasına yönelik araç ve sistemler sunmaktadır Böylelikle karar vericilerin kalkınmayla ilgili amaçlarında bilgi temelli siyasetler oluşturmalarına yardımcı olmaya çalışmaktadır dedi
Kısa vadeli kararlara ve ekonomik büyümeye odaklanılmış
Prof Dr İbrahim Özdemir IPBES in 2022 raporuna ait şu değerlendirmelerde bulundu
BM’ye üye 139 ülkenin temsilcileri tarafından onaylanan Tabiatın Çeşitli Bedelleri ve Kıymetlendirilmesi Kıymetlendirme Raporu kısa vadeli kararlara ve ekonomik büyümeye odaklanan baskın bir global odaklanma olduğunu ve siyaset kararlarında ekseriyetle tabiatın çoklu kıymetlerinin dikkate alınmadığını ortaya koyuyor Ekonomik ve siyasi kararlar yüklü olarak tabiatın belli kıymetlerine bilhassa de ağır olarak üretilen besinlerle bağlı olanlar üzere tabiatın piyasa temelli araçsal kıymetlerine öncelik veriyor Siyaset oluşturmada çoklukla ayrıcalıklı olsa da bu piyasa bedelleri tabiattaki değişikliklerin insanların hayat kalitesini nasıl etkilediğini gereğince yansıtmıyor Ayrıyeten siyaset oluşturma sürecinde iklim düzenlemesi ve kültürel kimlik üzere tabiatın insanlara katkılarıyla bağlantılı birçok piyasa dışı paha göz arkası ediliyor
Değerleme sonuçları konusunda paydaşlara müracaatta yetersizlikler var
Değerlendirmenin eş başkanlığını Prof Patricia Balvanera Meksika Prof Mike Christie İngiltere ve Dr Brigitte Baptiste Kolombiya ile birlikte yürüten Prof Unai Pascual ın İspanya İsviçre 50’den fazla değerleme tekniği ve yaklaşımıyla tabiatın pahalarını görünür kılmanın yolları ve araçları konusunda hiçbir dert yok dediğini kaydeden Prof Dr İbrahim Özdemir Prof Unai Pascual a nazaran incelenen binden fazla çalışmanın yalnızca 2’sinin değerleme sonuçları konusunda paydaşlara danıştığını ve çalışmaların yalnızca 1’inin tabiatı değerleme sürecinin her adımına paydaşları dahil ettiğini belirterek Paydaşlar ortasındaki güç asimetrilerinin üstesinden gelmek ve tabiatın çeşitli pahalarını şeffaf bir halde siyaset oluşturma sürecine dahil etmek için değerleme yollarının kullanımı yetersizdir yorumunda bulunduğuna dikkat çekti
13 binden fazla referanstan yararlanıldı
Prof Dr İbrahim Özdemir disiplinler ortası bir nitelik taşıyan ve toplumsal bilimler iktisat ve insan bilimleri uzmanları tarafından yürütülen geniş bir incelemeye dayanan Bedeller Değerlendirmesinin bilimsel makaleler ile yerli ve mahallî bilgi kaynakları da dahil olmak üzere 13 binden fazla referanstan yararlanılarak hazırlandığını söyledi
Politika yapıcılara kapsamlı tipoloji sunuyor
Prof Dr İbrahim Özdemir Ayrıca ekonomik büyümenin rolünü tabiat kaybının temel itici gücü olarak tanımlayan ve şu anda 1 milyon bitki ve hayvan cinsinin yok olma riski altında olduğunu ortaya koyan 2019 IPBES Global Bedeller Değerlendirmesini de direkt temel almaktadır Rapor siyaset yapıcıların insanların tabiatı tasavvur etme ve ona kıymet verme biçimlerindeki farklılıkları daha yeterli anlamalarına yardımcı olmak emeliyle tabiatın kıymetlerine ait yeni ve kapsamlı bir tipoloji sunuyor Bu tipoloji farklı dünya görüşleri ve bilgi sistemlerinin insanların tabiatla etkileşim kurma ve tabiata kıymet verme biçimlerini nasıl etkilediğini da vurguluyor dedi
Doğadan tabiatla tabiatın içinde ve tabiat olarak yaşamak
Bu tipolojiyi karar alma süreçlerinde kullanışlı hale getirmek için muharrirlerin dört genel perspektif sunduğunu kaydeden Prof Dr İbrahim Özdemir bunları tabiattan tabiatla tabiatın içinde ve tabiat olarak yaşamak olarak sıraladı Prof Dr İbrahim Özdemir Doğadan yaşamak tabiatın insanların geçim kaynaklarını besin ve maddi mallar üzere gereksinim ve isteklerini sürdürmek için kaynak sağlama kapasitesini vurgular Tabiatla birlikte yaşamak bir ırmaktaki balıkların insan gereksinimlerinden bağımsız olarak gelişme hakkı üzere ‘insan dışındaki’ yaşama odaklanır Tabiatta yaşamak insanların yer ve kimlik duygusu için tabiatın kıymetini tabir eder Tabiat üzere yaşamak doğal dünyayı kişinin fizikî zihinsel ve ruhsal bir kesimi olarak görür Tabiatın bir modülü olduğumuzu hatırlamamızı önerir dedi
Doğaya paha veren çalışmalar son 40 yılda arttı
Raporun tabiata kıymet veren çalışmaların sayısının son kırk yılda ortalama 10’dan fazla arttığını ortaya koyduğunu kaydeden Prof Dr İbrahim Özdemir Son periyottaki 2010 2020 değerleme çalışmalarının en bariz odak noktası tabiatın durumunun uygunlaştırılması incelenen değerleme çalışmalarının 65’i ve insanların hayat kalitesinin güzelleştirilmesi 31 olurken yalnızca 4’ü toplumsal adaletle ilgili hususların güzelleştirilmesine odaklanmıştır Kıymetlendirme çalışmalarının 74’ü araçsal bedellere odaklanırken 20’si içsel kıymetlere ve yalnızca 6’sı ilişkisel bedellere odaklanmıştır dedi
Dört paha merkezli kaldıraç noktası
Prof Dr İbrahim Özdemir raporun müelliflerinin sürdürülebilir ve adil bir gelecek için gerekli olan dönüştürücü değişim kaidelerinin oluşturulmasına yardımcı olabilecek dört kıymet merkezli ‘kaldıraç noktası’ tanımladığını belirterek bunları şöyle sıraladı Doğanın çeşitli kıymetlerinin tanınması Paha belirlemenin ekonomik karar alma sürecine dahil edilmesi Tabiatın bedellerini özümsemek için siyaset ve yönetmeliklerde ıslahat yapılması Temel toplumsal normların ve gayelerin global sürdürülebilirlik ve adalet maksatlarıyla uyumlu olacak formda değiştirilmesi
Kaynak BYZHA Beyaz Haber Ajansı